Project

Mijn nieuwe boek heeft een spanwijdte van Beckett tot Herodotus.

De omkering is voor de welluidendheid.

Mijn albatrossen vliegen nu eenmaal op hun rug.

(Voorziene landing: september 2018)

Evangelischer Kirchentag

Het geluther is voorbij, godzijdank.

 

‘ne dufte Stadt ist mein Berlin!’

Gelukkig is het van de Sundgauer Strasse naar Schlachtensee en Krumme Lanke niet ver. Om zeven uur in de ochtend sta ik oog in oog met het meer – het zijne groter dan het mijne. Ik ben de eerste zwemmer. Zodat ik in de namiddag, als ik op mijn balkonnetje onder de markies lees en studeer terwijl de eivolle treintjes richting Havel en Wannsee voorbijflitsen, veeleer neurie dan zing:

 

‘Will man im Monat Mai in ’t Grüne

Und fährt mit einem Vorortzug,

So hat man stets mit trüber Miene

De Neese voll und gleich genug.

Wenn dreissig im Coupé drin sitzen

Und leis’ die Frühlingsdüfte zieh’n,

Kann man vor Angst wie ’n Affe schwitzen –

‘ne dufte Stadt ist mein Berlin!’

(‘ne dufte Stadt ist mein Berlin!’, 1910, een Gassenhauer door Claire Waldoff, componist Walter Kollo, tekst F.W. Hardt)

 

Het ding

Wat een controverse! Ze gaat over de vraag of de koepel van het Slot in het centrum van Berlijn al dan niet met een kruis bekroond moet worden. De discussie is natuurlijk een gevolg van het hybride karakter van het Slot, dat ook Humboldtforum heet. Niet eens over de naam van het bouwwerk bestaat er een consensus bij de ‘vrienden’ van het…  Slot? … Humboldtforum? Ik stel voor om het ding gewoon het ding te noemen. Misschien kunnen de ‘vrienden’ van het ding aansturen op een compromis. Als kopie van het Hohenzollern-ding verdient de koepel zijn kruis. Maar als Humboldt-ding of als kosmopolitisch forum waarin de wereldculturen elkaar bevruchten, past het kruis er als een tang op een varken op. Ik stel dus voor om op even dagen (of omgekeerd) het kruis te hijsen en het op oneven dagen (of omgekeerd) te verhullen, of om het dagelijks te vervangen door iets anders: de boeddha, Nefertete, Zeus, Shiva, Donald Trump, Horst Seehofer, Woody Allen, moeder Theresa, Homer Simpson, Cristiano Ronaldo… De voorraad is groter dan je zou denken. Maar misschien is het nog beter om de hele discussie aan je voorbij te laten gaan, want het zou ook om een list van de ‘vrienden’ van het… ding kunnen gaan. Wie immers aan het welles-nietes-debat participeert, legitimeert in zekere zin al het bestaan van het ding en van al de rommel die erin zit. En daar kunnen we maar beter niet in trappen.

 

Schulz

Eerst zocht de sociaaldemocratische kandidaat voor het bondskanselierschap de coalitie met de reactionairen van Die Linke, de opvolgers van de DDR-SED. Toen hij daarvoor in de verkiezingen van Saarland machtig werd afgestraft, zocht hij gekweld de schouderklop met de liberalen van de FDP. Geen wonder dat zijn fans, die zijn verhaal over sociale rechtvaardigheid hadden geslikt, de SPD in Sleeswijk-Holstein een rammeling van jewelste gaven. Die afgang – driemaal is toch geen scheepsrecht – kreeg een denderend naspel in de SPD-burcht Noordrijn-Westfalen, waar de sociaaldemocraten vorige zondag werden weggeblazen. Drie keer op rij een nederlaag. Toen hij werd berispt wegens onregelmatigheden die hij als voorzitter van het Europese parlement had begaan, gedroeg de kandidaat zich als een telg van Trump: hij speelde de onschuld die door zijn rivalen werd vermoord. Ondertussen liet hij zich door de jongsocialisten in Tübingen bejubelen (Schulz: ‘Roep eens Martin, Martin!’), ging hij slijmen bij de werkgevers en verdedigde hij zaterdag in de FAZ het Wehrmacht-uniformportret van Helmut Schmidt*, de arrogantste, reactionairste en ongeïnspireerdste kleinburgerlijke SPD-leider uit de naoorlogse geschiedenis. Schmidt, wiens hele intellectuele bagage bestond uit twee van buiten geleerde citaten van Marcus Aurelius, was de SPD’er die met onverholen leedvermaak een einde maakte aan het tijdperk van Willy Brandt, van wie wij dachten dat hij, en niet de betweter, intrigant en ijzervreter Schmidt, het ware toonbeeld was van de SPD. En met zo’n ‘straatvechter’ (de kandidaat over zichzelf) als Schulz, die iedereen een oor aannaait, wil de SPD, die ook in de buitenlandse politiek geen enkel kompas heeft (sinds de sociaaldemocratische ex-bondskanselier Gerhard Schröder voor de ‘loepzuivere democraat’ Poetin werkt weten we niet meer of de SPD nu voor of tegen de Kremlin-baas is) de nationale verkiezingen in september winnen. En zo wordt het zelfs voor de vergevingsgezindste sympathisanten van de SPD en voor elke mens die niet voor infantiel versleten wil worden volslagen onmogelijk om voor de kandidaat of zijn partij te stemmen. Van zo iemand als Schulz wil je zelfs geen nieuwe stofzuiger kopen voor de gehalveerde prijs, want wat voor een kat zit er in de regenboogkleurige zak? Vorwärts, Genossen, de afgrond in!

* De kandidaat betreurt dat een foto van Schmidt in Wehrmacht-tenue recent uit de militaire school van Hamburg werd verwijderd.

Zelfportret in het tijdvenster

Geen liefde of verliefdheid nu ik aan het smeden ben. Hun hitte maakt het ijzer koud.

 

Daar is hij weer

‘Ik loop de populisten niet achterna,’ verklaart Bart de Wever, NVA. Kan ook niet als je koploper bent.

 

Een kunsthap(pening)

Gisterennamiddag een vernissage in de Radickestraße, Adlershof. Een paar honderd schilderijen in een afgedankte fabriek, verscheidene verdiepingen. Maar toen ik er kort na de officiële opening aankwam, stonden nagenoeg alle kunstminnaars (inclusief de kunstenaars) al buiten in de tuin, rond de gril. Binnen kwam ik toch twee vrouwen van middelbare leeftijd tegen die van een trap afdaalden, van wie er één tegen de andere zei: ‘Es riecht nach Knoblauch, wie schön.’

 

Overleven

Door een onderwerp gegrepen zijn? Goed, goed. Maar hoe laat het je los?